Εγκαύματα

 Τα εγκαύματα είναι από τις πιο συχνές επείγουσες καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γονείς. Μπορούν να προκληθούν με διάφορους τρόπους και να είναι ελαφριά ή βαριά και να απειλούν με μόνιμες βλάβες ή ακόμα και με κίνδυνο της ζωής του παιδιού. Είναι λοιπόν σημαντικό κάθε γονέας να μπορεί να διακρίνει την βαρύτητα και επικινδυνότητα ενός εγκαύματος, να προσφέρει σωστά και με ασφάλεια τις πρώτες βοήθειες στο παιδί και να ζητήσει ιατρική βοήθεια αν χρειαστεί.

Πως προκαλούνται τα εγκαύματα;

Οι αιτίες των εγκαυμάτων είναι πολλές:

• Καυτό νερό ή άλλα υγρά, ατμός
• Φωτιά
• Επαφή με καυτές μεταλλικές ή γυάλινες επιφάνειες
• Ηλεκτροπληξία
• Ηλιακό έγκαυμα
• Χημικές ουσίες όπως τα οξέα, η καυστική σόδα, διαλυτικά χρωμάτων κ.α

Ποιοί είναι οι βαθμοί των εγκαυμάτων;

   Πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε τους τρεις βαθμούς των εγκαυμάτων γιατί από αυτούς εξαρτάται η βαρύτητα του εγκαύματος και ο τρόπος αντιμετώπισής του.

Τα εγκαύματα, ανάλογα με το βάθος που φτάνουν διακρίνονται σε 3 βαθμούς.

1ου βαθμού: Επηρεάζεται η επιδερμίδα. Υπάρχει ερυθρότητα στο δέρμα, κνησμός, οίδημα ενώ ο πόνος είναι ήπιος. Είναι τα πιο ελαφρά εγκαύματα. Τυπικό έγκαυμα 1ου βαθμού είναι το ηλιακό. Τα εγκαύματα αυτά περνάνε μετά από 3-6 ημέρες.

2ου βαθμού: Το έγκαυμα είναι βαθύτερο και επεκτείνεται και στο χόριο (τμήμα του δέρματος που βρίσκεται κάτω από την επιδερμίδα). Τα εγκαύματα αυτά είναι πολύ επώδυνα, δημιουργούνται φυσαλλίδες και επουλώνονται μετά 10-15 ημέρες χωρίς συνήθως να αφήσουν ουλή.

3ου βαθμού: Είναι τα πιο βαριά εγκαύματα. Επηρεάζεται το δέρμα σε όλο του το βάθος και κάποιες φορές και οι υποκείμενοι μύες. Το δέρμα είναι σκουρόχρωμο ή λευκωπό. Μπορεί να μην πονάει επειδή καταστρέφονται οι αισθητήρες του πόνου. Η επούλωση είναι δύσκολη και μπορεί να παραμείνει μόνιμη ουλή.

Πότε ένα έγκαυμα χρειάζεται άμεση ιατρική εξέταση και αντιμετώπιση;

•         Όταν είναι τρίτου βαθμού
•         Όταν έχει προκληθεί από ηλεκτροπληξία
•         Όταν καταλαμβάνει μεγάλη επιφάνεια σώματος. Έγκαυμα πάνω από το 10% της επιφάνειας σώματος ενός παιδιού χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο.
•         Όταν το έγκαυμα συμβεί στις παλάμες, τα πέλματα, το πρόσωπο ή τα γεννητικά όργανα του παιδιού
•         Όταν το έγκαυμα βρίσκεται πάνω από μία άρθρωση και η δημιουργία ουλής μπορεί να προκαλέσει κινητικό πρόβλημα
•          Όταν το έγκαυμα συμβεί σε μικρό παιδί κάτω των 2 ετών
•          Όταν ανεξάρτητα από την βαρύτητα του εγκαύματος το παιδί έχει εισπνεύσει καπνό, ή ζαλίζεται, είναι ωχρό, είναι νωθρό ή έχει χάσει τις αισθήσεις του.

Πως αντιμετωπίζουμε τα εγκαύματα ανάλογα με τον βαθμό και την σοβαρότητά τους

Ελαφρύ έγκαυμα 1ου βαθμού

• Αφαιρούμε προσεκτικά τα ρούχα από την περιοχή του εγκαύματος εφόσον δεν είναι κολλημένα στο τραύμα.
• Τοποθετούμε την πάσχουσα περιοχή κάτω από δροσερό νερό για 10 -15 λεπτά. Ψύχοντας το έγκαυμα περιορίζουμε  το  οίδημα και τον πόνο. Προσοχή όμως, δεν χρησιμοποιούμε παγωμένο νερό ή πάγο! Ο πάγος μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στους ιστούς.
• Δεν βάζουμε βούτυρο, λάδι, ή οδοντόκρεμα επάνω στο έγκαυμα.
• Χρησιμοποιούμε ενυδατική κρέμα στην πάσχουσα περιοχή

Έγκαυμα 2ου βαθμού

• Καθαρίζουμε την περιοχή με φυσιολογικό ορό και αντισηπτικό διάλυμα π.χ. Betadine.
• Καλύπτουμε την πάσχουσα περιοχή εφόσον είναι στεγνή, με αποστειρωμένη γάζα. Αν η περιοχή είναι υγρή, την καλύπτουμε με ειδικές βαζελινούχες αντιβιοτικές γάζες που δεν θα κολλήσουν στο έγκαυμα.
• Σε περίπτωση εμφάνισης φυσαλίδας δεν πρέπει να την σπάσουμε γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της μόλυνσης. Αν μια φυσαλίδα σπάσει, καθαρίζουμε την περιοχή με σαπούνι  και νερό και την επαλείφουμε με αντιβιοτική αλοιφή.
• Όταν το παιδί πονάει δεν παραλείπουμε να του χορηγήσουμε παυσίπονα φάρμακα (ιβουπροφαίνη, παρακεταμόλη). 
• Ελέγχουμε την εμβολιαστική κάλυψη του παιδιού για τέτανο.
• Κατά την φάση της επούλωσης χρησιμοποιούμε ειδικές αλοιφές που βοηθούν στην ανάπλαση του δέρματος και την αποφυγή σχηματισμού ουλής.

Όταν γίνει η επούλωση του εγκαύματος και για ένα χρόνο αποφεύγουμε την έκθεση της περιοχής στον ήλιο χρησιμοποιώντας ρούχα ή αντηλιακό.Επίσης φροντίζουμε για την ενυδάτωση της περιοχής με ενυδατική κρέμα.

Έγκαυμα 3ου βαθμού

Τα εγκαύματα αυτά είναι βαριά και χρειάζονται νοσοκομειακή αντιμετώπιση. Η αποκατάστασή τους είναι δύσκολη και μπορεί να αποιτήσει μεταμόσχευση δέρματος, φυσικοθεραπείες κ.α.

Πως θα προφυλάξουμε τα παιδιά από τα εγκαύματα;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας  3 στα 4 εγκαύματα στα παιδιά συμβαίνουν από υγρά, καυτό νερό της βρύσης ή ατμό. 1 στα 5 εγκαύματα επίσης είναι μετά από επαφή με καυτές επιφάνειες όπως σίδερο  ρούχων, μάτι κουζίνας κ.α. Μερικά απλά πράγματα που πρέπει να κάνουμε για να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες πρόκλησης εγκαυμάτων είναι τα εξής:

• Κρατάμε το παιδί μακριά από πηγές θερμότητας όπως σόμπες, τζάκια, αερόθερμα.
• Δεν αφήνουμε το παιδί να πλησιάσει την ηλεκτρική κουζίνα όταν μαγειρεύουμε. Οι λαβές από τις κατσαρόλες και το μπρίκι πρέπει να είναι πάντα προς τα μέσα για να μην μπορεί να τις πιάσει το παιδί. Υπάρχουν επίσης ειδικά προστατευτικά για την ηλεκτρική κουζίνα.
• Δεν αφήνουμε  ζεστά υγρά (καφέ, τσάι) σε μέρος που το παιδί μπορεί να τα φτάσει
• Ελέγχουμε  την θερμοκρασία από  το γάλα ή το φαγητό του παιδιού πριν το ταΐσουμε
•  Ποτέ δεν αφήνουμε  ανοιχτό ή στην πρίζα το ηλεκτρικό σίδερο ή παρόμοιες συσκευές
• Καλύπτουμε ηλεκτρικές πρίζες με ειδικά προστατευτικά και δεν αφήνουμε ελεύθερα καλώδια σε μέρη που το παιδί παίζει
• Δεν καπνίζουμε μέσα στο σπίτι, ιδίως στο υπνοδωμάτιο
• Τοποθετούμε  ανιχνευτές φωτιάς. Έχουμε επαρκείς και συντηρημένους πυροσβεστήρες στο σπίτι μας τους οποίους γνωρίζουμε εμείς και τα άλλα ενήλικα μέλη της οικογένειας να χειριζόμαστε
• Δεν αφήνουμε μικρά παιδιά μόνα τους στο μπάνιο και πάντα ελέγχουμε την θερμοκρασία του νερού
• Όταν βάζουμε το παιδί στο καρεκλάκι αυτοκινήτου το καλοκαίρι ελέγχουμε τα μεταλλικά μέρη γιατί μπορεί να αναπτύξουν μεγάλες θερμοκρασίες.
• Οργανώνουμε μάθημα για όλη την οικογένεια για το πώς θα αντιδράσουμε σε περίπτωση πυρκαγιάς. Εξηγούμε στα παιδιά, πως φεύγουμε από ένα κτίριο που έχει πιάσει φωτιά μπουσουλώντας, μένοντας έτσι κάτω από τον καπνό. Επίσης σε περίπτωση που τα ρούχα μας πιάσουν φωτιά δεν τρέχουμε, σταματάμε, πέφτουμε στο έδαφος και κυλιόμαστε μέχρι να σβήσει.

Όλες οι παραπάνω συμβουλές φαίνονται απλές και αυτονόητες και πράγματι είναι. Δυστυχώς όμως ο αριθμός των περιπτώσεων εγκαυμάτων είναι μεγάλος και δείχνει ότι κάτι μπορεί να μας διαφύγει.

Προσοχή λοιπόν, επαγρύπνηση, γνώση και ετοιμότητα για σωστή αντιμετώπιση κάθε κατάστασης.